Wpis

Czym jest fundacja? 

Autor:
Fundacja Pomagam.pl
Czym jest fundacja? 

Fundacja to organizacja pozarządowa, której majątek jest przeznaczony na określony cel (społeczny lub gospodarczy). 

Fundację tworzy zwykle kilka osób, ale założona jest i prowadzona tylko przez jedną - fundatora. Fundatorem może być każdy pełnoletni obywatel, firma lub szkoła wyższa.

Jakie są rodzaje fundacji?

Poszczególne fundacje mogą różnić się między sobą diametralnie. Różnorodność ta wynika z tego, jak wiele rodzajów celów, obszarów działania i sposobów funkcjonowania można określić w ramach takiej działalności.


Najczęściej omawiając fundacje, skupiamy się na celu i odbiorcach aktywności organizacji oraz tym, czy działa lokalnie, ogólnokrajowo a może międzynarodowo.


Oprócz tego można dzielić fundacje według kryteriów takich jak np. fundator (prywatny, państwowy, korporacyjny), pochodzenie majątku (kapitał własny albo środki zbierane - wtedy mówimy o tzw. fundacjach żebraczych), sposób działania (fundacja filantropijna, rzecznicza, świadcząca usługi).


Warto pamiętać, że sposób działania fundacji a także pochodzenie jej majątku mogą zmienić się w trakcie jej prowadzenia.

Czym zajmują się fundacje?


Fundacje mogą zajmować się tak naprawdę niemal wszystkim. Przepisy nie definiują jasno obszarów działania takich organizacji. 

Ustawa o fundacjach mówi jedynie, że “Fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, w szczególności takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami”.


Są to tylko przykłady, a nie zamknięta lista.To fundatorzy decydują, jaki cel chcą osiągnąć i jaki przekazują majątek. Podejmowane działania będą różniły się w zależności od przyjętych założeń.


Niektóre fundacje mają bardzo wąsko określoną aktywność, np. skupiają się na pomocy dzieciom z określonej dzielnicy albo skupiają się na szerzeniu świadomości związanej z rzadką chorobą albo ochroną zagrożonego gatunku.

Inne mają szerszy zakres działań i zajmują się np. ogólnie pojętą ochroną środowiska, prawami człowieka czy promowaniem postaw obywatelskich. Zazwyczaj takie organizacje prowadzą kampanie i akcje (stałe, sezonowe lub jednorazowe) poświęcone mniejszym tematom w ramach obranej działalności.


Ważnym zastrzeżeniem jest to, że odbiorcami działań fundacji muszą być osoby spoza organizacji - nie mogą one polegać na wspieraniu członków jej władz.

Czy każda fundacja to NGO?


Zdecydowana większość tak, jednak nie wszystkie. Organizacje pozarządowe (w skrócie NGO, z ang. non governmental organisation) to podmioty, które nie są organami podległymi administracji publicznej i których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysków. Zarówno fundacja korporacyjna jak i prywatna, czyli taka, którą prowadzi osoba fizyczna, zaliczane są do organizacji pozarządowych. Fundacje są jedną z najpopularniejszych form prawnych wśród organizacji pozarządowych (popularniejsze są tylko stowarzyszenia).


Rzadszym przykładem są natomiast fundacje państwowe, których już nie można zaliczyć do organizacji pozarządowych, ponieważ prowadzi je administracja publiczna. Przykładem mogą być np. fundacje Skarbu Państwa (m.in. Centrum Badania Opinii Społecznej).


Czy każde NGO to fundacja? 


Nie, fundacja to tylko jedna z form prawnych, pod jaką mogą występować organizacje pozarządowe.

Również np. stowarzyszenia, samorządy studenckie, ochotnicze straże pożarne a nawet koła gospodyń wiejskich mogą być NGO. 

Czy każda fundacja to OPP?


Definicja OPP - Organizacji Pożytku Publicznego - jest węższa niż NGO. Tylko organizacje pozarządowe, które spełniają dodatkowe kryteria, określone w ustawie mogą mieć status OPP.


Jedną z cech OPP jest to, że wszystkie środki finansowe przeznaczają na realizację celów statutowych - jeśli prowadzą działalność zarobkową, to musi ona być jedynie dodatkiem, nie podstawą aktywności, a dochód musi być w całości przeznaczony na działalność pożytku publicznego.


O status Organizacji Pożytku Publicznego mogą starać się fundacje działające nieprzerwanie od min. 2 lat.


Z uzyskaniem statusu OPP wiąże się także możliwość zbierania tzw. 1% - organizacja może zostać wskazana w rozliczeniu rocznym PIT jako odbiorca jednego procenta należnego podatku.


Chcesz wesprzeć nasze działania?