Wpis

Czym jest stowarzyszenie i jak je założyć

Autor:
Fundacja Pomagam.pl
Czym jest stowarzyszenie i jak je założyć


Jeśli interesuje cię działalność społeczna i chciałbyś na poważnie zająć się jakąś inicjatywą to może nastał czas na założenie stowarzyszenia. Obok fundacji to najczęściej występująca forma organizacji pozarządowej w Polsce.


Czym zajmują się stowarzyszenia?


Najogólniej rzecz biorąc, stowarzyszenia zrzeszają ludzi, którzy mają podobne zainteresowania i wspólnie pragną działać na rzecz obranego celu. Stowarzyszenie daje im możliwość wyrażania swoich poglądów w strefie publicznej, szerzyć idee i pasje, na których im zależy lub po prostu nawzajem się wspierać, gdyż jak wiadomo w grupie jest zawsze raźniej.

Ponieważ głównym celem stowarzyszeń jest realizacja indywidualnych zainteresowań, przekrój działalności obejmuje bardzo zróżnicowane tematy. Wiele grup zawodowych i hobbystów powołało swoje stowarzyszenia, np. wędkarze, księgowi, tłumacze lub jogini. Równie często powstają stowarzyszenia skupiające się na określonym problemie społecznym albo grupie docelowej, której chce się pomagać. Istnieją zatem stowarzyszenia niosące wsparcie np. samotnym rodzicom, bezdomnym zwierzętom, osobom z niepełnosprawnością intelektualną.


Zakładanie stowarzyszenia – jak to wygląda?

Pod względem formalnym prawo dzieli stowarzyszenia na dwa rodzaje –zwykłe (z uproszczoną procedurą) i rejestrowane. Niezależnie jednak od jego rodzaju przynależność do stowarzyszenia jest zawsze dobrowolna. Wstąpienie lub wystąpienie z niego nigdy nie wiąże się z uciążliwymi konsekwencjami. Członkowie wspólnie ustalają regulamin (zwykłe) lub statut (rejestrowane) czyli cel działania i strategie, którymi posłużą się do realizacji owych celów.

Należy zagwarantować trwałość stowarzyszenia poprzez zapewnienie minimalnej ilości członków - dla stowarzyszenia zwykłego są to 3osoby, dla rejestrowanego 7 osób.

Działalność stowarzyszenie nie ma charakteru zarobkowego i opiera się głównie na pracy społecznej członków. Do realizacji poszczególnych zadań stowarzyszenie może jednak zatrudniać pracowników. Działalność stowarzyszeń podlega zewnętrznemu nadzorowi wojewody lub starosty. Ważne jest, aby wszystko to, czym realnie zajmuje się stowarzyszenie, było zgodne z jego regulaminem lub statutem. W przypadku wystąpienia niezgodności organy nadzorujące mogą żądać wyjaśnień, a w skrajnych przypadkach nawet rozwiązać stowarzyszenie.


Stowarzyszenie zwykłe ma formę uproszczoną i polecane jest wszystkim tym, którzy obawiają się zbyt wielu formalności. Aby stowarzyszenie mogło powstać, potrzebne są do tego co najmniej 3 osoby.

Wspólnie określają one nazwę stowarzyszenia, jego cele, obszar działania, siedzibę, przedstawiciela lub zarząd oraz zasady nabywania lub utraty członkostwa (regulamin). Po ustaleniu wszystkich tych informacji wniosek o wpis do ewidencji stowarzyszeń zwykłych składa się u odpowiedniego starosty. Jeśli wniosek nie budzi zastrzeżeń, to w ciągu 7 dni od dnia złożenia dokumentów stowarzyszenie zostaje wpisane do ewidencji i może rozpocząć swoją działalność.

Stowarzyszenie zwykłe nie może mieć oddziałów terenowych oraz prowadzić działalności gospodarczej lub odpłatnej. Źródłem finansowania są głównie składki członkowskie, darowizny oraz dotacje. Stowarzyszenie zwykłe posiada REGON oraz NIP.


Stowarzyszenie rejestrowane może założyć co najmniej 7 osób. Po ustaleniu statutu czyli ogólnych zasad funkcjonowania oraz wybraniu komitetu założycielskiego lub władz zarząd stowarzyszenia składa wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. Z chwilą wpisania do rejestru stowarzyszenie nabywa osobowości prawnej i rozpoczyna swoją działalność.

Najwyższą formą władzy w stowarzyszeniach rejestrowanych jest walne zgromadzenie członków. W sprawach nie objętych statutem to właśnie podczas walnych zgromadzeń podejmuje się kluczowe decyzje. Nad prawidłowym działaniem stowarzyszenia czuwa wybrany przez członków zarząd, a pracę zarządu kontroluje organ kontroli wewnętrznej(np. komisja rewizyjna). Stowarzyszenia rejestrowane mogą posiadać oddziałały terenowe oraz zakładać związki stowarzyszeń. Fundusze na realizację celów statutowych pozyskuje się z darowizn, dotacji, składek członkowskich lub działalności gospodarczej.


Czy stowarzyszenie może być OPP?

Ponieważ stowarzyszenie rejestrowane ma osobowość prawną, może wystąpić do Krajowego Rejestru Sądowego z wnioskiem o nadanie statusu organizacji pożytku publicznego (OPP).

Aby mogło to nastąpić, należy wykazać, w jakim zakresie stowarzyszenie rejestrowane działa na rzecz pożytku publicznego(ekologia, oświata, ochrona zdrowia czy edukacja) oraz od jak dawna. Według prawa powinien być to nieprzerwany okres co najmniej 2 lat.


Dlaczego stowarzyszenia starają się o status OPP? Bycie organizacją pożytku publicznego to dodatkowe wymagania, ale również finansowe przywileje. Organizacje pożytku publicznego mogą pozyskiwać dodatkowe fundusze w postaci 1% podatku od osób fizycznych, są zwolnienie z podatku VAT oraz opłat skarbowych i sądowych, mają prawo starać się o pozyskanie nieruchomości na preferencyjnych warunkach. Transparentność działań OPP gwarantują wewnętrzne organy kontroli (zarząd lub komisja rewizyjna) oraz dostępne sprawozdania.  


Wszystkie wytyczne dotyczące stowarzyszeń reguluje prawo o stowarzyszeniach z dnia 7 kwietnia 1989 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261).  





Chcesz wesprzeć nasze działania?